Blog

Zembla: Levensgevaarlijke wetenschap (2015)

Ons land is de afgelopen jaren opgeschrikt door meerdere frauderende wetenschappers. De fraude van professor Diederik Stapel, die in 2011 een onderzoek naar vegetariërs verzint, slaat in als een bom. Amper twee maanden later wordt de Rotterdamse internist professor Don Poldermans ontslagen, ook wegens wetenschappelijk wangedrag.

Richtlijnen

Prof. Don Poldermans brak in 1999 internationaal door met zijn onderzoek naar het pre-operatieve gebruik van bètablokkers. Hij toonde aan dat dat de kans op overlijden rondom de operatie met negentig procent reduceerde. Op basis van zijn onderzoek en vervolgonderzoeken werden in 2009 Europese richtlijnen voor het gebruik van bètablokkers voor operaties opgesteld en gingen anesthesisten die middelen op grote schaal toedienen.

In opspraak

In 2011 komt Poldermans in opspraak. Een jonge wetenschapper uit zijn onderzoeksgroep vertrouwt de werkwijze van de hoogleraar niet en hij meldt dat aan het Erasmus MC. Een onderzoekscommissie die daarop de studies van Poldermans doorlicht, concludeert onder andere dat er bij een studie gegevens zijn gefingeerd en dat bij andere onderzoeken onzorgvuldig is gehandeld. Poldermans wordt ontslagen.

Mogelijk honderdduizenden doden

Na Poldermans ontslag staan ook zijn eerdere publicaties ter discussie. Door die studies zijn artsen wereldwijd zogenoemde bêtablokkers gaan voorschrijven ter preventie van een hartinfarct tijdens een operatie. Internationale vakgenoten hebben Don Poldermans er allang op gewezen dat er te weinig bewijs is voor het nut van die geneesmiddelen bij operaties. Maar daar werd niet naar geluisterd. Sommigen menen dat daardoor mogelijk honderdduizenden doden zijn te betreuren. Waarom kon Poldermans jarenlang doorgaan? Wat is er mis gegaan in het onderzoek naar zijn frauduleuze studies?

Zembla onderzoekt de val van een ster in de wetenschappelijke wereld.